4. Centar logorske samouprave

Zgrada centra logorske samouprave

Autor fotografije: Darko Bavoljak

Logor na Golom otoku imao je specifičnu upravnu strukturu. Sama Udba, jugoslavenska tajna policija, gotovo nikada nije bila prisutna unutar samog logora. Ona je organizirala sistem logorske samouprave gdje su privilegirani logoraši upravljali ostalim kažnjenicima. Organiziran je i čitav sistem privilegiranja i interne logoraške hijerarhije koji je bio poluga „političkog preodgoja“. Zgrada „Centra“, vrha logoraške samouprave, jedna je od rijetkih autentičnih zgrada u „Žici“. Tu su šefovi logorske samouprave koordinirali zadatke dobivene od Udbe, provodili su u djelo radne planove ili primali logoraše i saradnike. Ovo mjesto bilo je posebno omrznuto među logorskom populacijom. Naime, zatvorenici su dobro znali da su podobni logoraši smješteni u “Centru” produžena ruka Udbe. Rukovodstvo „Centra“ imalo je brojne privilegije o kojima su obični logoraši mogli samo sanjati: krevete, neograničenu hranu i piće, pa čak i alkohol. Nisu morali raditi, ali su naređivali. Inače, slični organizacijski modeli, gdje logoraši upravljaju logorašima u ime uprave, mogli su se naći i u nacističkim logorima, kao i u sovjetskim gulazima.